Historia Gminnej Biblioteki Publicznej w Lubyczy Królewskiej
Pierwsze próby tworzenia biblioteki na ziemi lubyckiej odnotowano w latach 1947-1949. Nie zachowała się jednak żadna dokumentacja z tego czasu. Z relacji ustnych wiemy, że udostępnianiem książek w budynku Gromadzkiej Rady Narodowej zajmowała się wtedy pani Franciszka Cioch – obecnie Pizun, pracująca w ówczesnym samorządzie. Za oficjalną datę rozpoczęcia działalności Biblioteki Publicznej w Lubyczy Królewskiej przyjmuje się rok 1957. Datę i okoliczności jej powstania odtworzono na podstawie pierwszego wpisu do księgi inwentarzowej. Pod numerem pierwszym wpisano wówczas książkę „Krzyżacy” Henryka Sienkiewicza. W latach 1957-1972 biblioteka nosiła nazwę Gromadzkiej Biblioteki Publicznej. W roku 1973 w związku z reformą administracji publicznej biblioteka dostosowała się do struktury administracyjnej kraju i przemianowana została na bibliotekę gminną. Pierwszymi bibliotekarzami w latach 1957- 1973 byli Franciszek Załuski i Krystyna Załuska. Jak już wspomniano początkowo biblioteka mieściła się w Prezydium Gromadzkiej Rady, później w szkole podstawowej. Na koniec 1957 roku księgozbiór biblioteki liczył 805 woluminów, zarejestrowanych było 188 czytelników oraz 2 tys. wypożyczeń. Później biblioteka została przeniesiona do mieszkania prywatnego państwa Kuców. W 1975 roku nastąpiła kolejna przeprowadzka, tym razem do domu państwa Żeleźnych. Kierowniczką biblioteki została Genowefa Kawa, która tę funkcję pełniła do roku 2001 czyli do chwili odejścia na emeryturę. Księgozbiór liczący ponad 15 tys. woluminów mieścił się w dwóch pomieszczeniach o pow. 48 m kw. Od 1975 r. lokal biblioteki był jeszcze kilkakrotnie zmieniany. W 1984 roku biblioteka mieściła się w budynku POM, zaś w 1992 roku biblioteka przeniesiona została do budynku przedszkola. W 2001 roku po raz kolejny biblioteka wraca do budynku po dawnym POM-ie. Na jej działalność zabezpieczono 132 m kw. Ważną wartością biblioteki byli i są ludzie. Obsada nigdy nie była liczna.
Na przestrzeni tych wszystkich lat w Bibliotece w Lubyczy pracowali: pani Franciszka Cioch, państwo Załuscy, Bronisława Diduch, Teresa Wyłupek, Genowefa Kawa, Irena Stech, Anna Pilarczyk, Anna Ożga, Teresa Herda, Bogusława Putkowska Ewa Typa. Działalność biblioteki od początku jej powstania uzupełniały 2 filie biblioteczne w Machnowie Nowym i Hrebennem. W roku 2001 uchwałą Rady Gminy zlikwidowano filię w Hrebennem. W latach 1957 – 1990 biblioteka prowadziła także punkty biblioteczne, ich liczba systematycznie wzrastała i w roku 1980 bibliotekę wspomagało już 19 punktów. Dzięki tym placówkom książka docierała do mieszkańców odległych miejscowości gminy. Lata 90. to czas transformacji ustrojowej naszego kraju. Był to również ostatni rok, w którym biblioteki były finansowane przez Fundusz Rozwoju Kultury. Biblioteki publiczne w kraju przeszły na utrzymanie samorządów lokalnych i stały się własnością komunalną. Spadła liczba zakupów i czytelników. Dotknęło to również naszą bibliotekę, zawieszono a następnie zlikwidowano filię biblioteczną w Hrebennem. Brak funduszy na utrzymanie punktów bibliotecznych spowodował ich likwidację. Skromny budżet biblioteki ograniczył zakupy nowości. W okresie funkcjonowania centralnego funduszu, biblioteka w Lubyczy kupowała rocznie ok 2 tys. książek. W pierwszych latach po likwidacji Funduszu Rozwoju Kultury zakupy spadły do 200 woluminów rocznie. Powoli jednak sytuacja zaczęła się stabilizować i wkrótce środki przyznawane na działalność biblioteczną były coraz wyższe. W ostatnich latach samorządowe środki finansowe na zakup księgozbioru kształtowały się w granicach 15 tys. zł rocznie, co pozwoliło na zakup każdego roku ok. 800 książek. Dużym wsparciem dla biblioteki jest dotacja Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznawana na zakup nowości wydawniczych.
Połączenie w 2000 r. Gminnej Biblioteki Publicznej z Domem Kultury i utworzenie Gminnego Ośrodka Kultury, postawiło przed pracownikami nowe wyzwanie. Chwile determinacji utwierdzały w przekonaniu, że należy podjąć pozytywną decyzję i dalej służyć społeczności lokalnej, z którą żyjemy i mieszkamy w naszej małej Ojczyźnie.
W roku 2003 biblioteka zdobyła tytuł Najlepszej Biblioteki Publicznej Powiatu Tomaszowskiego w wyniku konkursu zorganizowanego przez Miejską Bibliotekę Publiczną i Starostwo Powiatowe.
W 2004 roku biblioteka otrzymała 3 zestawy komputerowe z oprogramowaniem w ramach programu Ikonk@. Powstała czytelnia internetowa, z bezpłatnym dostępem do Internetu, uruchomiona dzięki programowi sfinalizowanemu ze środków Ministerstwa Nauki i Informatyzacji. Dzięki czytelni internetowej wielu mieszkańców gminy otrzymało szansę skorzystania z zasobów edukacyjnych sieci Internet.
W 2006 r. biblioteka została wyróżniona za realizację edukacji regionalnej w konkursie powiatowym zorganizowanym prze Miejską Bibliotekę Publiczną w Tomaszowie Lubelskim.
W 2011 roku biblioteka przystąpiła do Programu Rozwoju Bibliotek jako placówka wiodąca. Celem programu była pomoc bibliotekom w przeobrażenie w nowoczesne centra informacyjne i edukacyjne.
W 2012 roku nastąpiła likwidacja Gminnego Ośrodka Kultury i Uchwałą Rady Gminy powołano z dniem 01.07.2012 r. Gminną Bibliotekę Publiczną w Lubyczy Królewskiej. Dyrektorem biblioteki została Zofia Pyrz. Obecnie tę funkcję pełni Alicja Żmuda.
Dzięki akceptacji władz gminy a zwłaszcza Wójta Gminy Lubycza Królewska Tomasza Leszczyńskiego, biblioteka realizowała różne projekty biblioteczne takie jak: projekt „Edukacja zdrowotna w bibliotece – pielęgniarstwo dla zdrowa społeczności lokalnej” finansowany ze środków Polsko – Amerykańskiej Fundacji Wolności, projekt „Biblioteczne zajęcia dla dzieci i rodziców – II edycja” to projekt realizowany przez Fundację Rozwoju Dzieci im. J. A. Komeńskiego przy wsparciu Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, Sezamkowy zakątek – to projekt realizowany w ramach Konkursu Grantowego „Aktywna Biblioteka” prowadzonego przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce realizowanego ze środków otrzymanych od Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, projekt Mikrogranty „Podaj dalej” prowadzone przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce. W ramach programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego realizowanego przez Instytut Książki nasza biblioteka pozyskała środki na remont i wyposażenie budynku – nowej siedziby Gminnej Biblioteki Publicznej w Lubyczy Królewskiej. Biblioteka przeprowadziła również projekt placu zabaw dla dzieci w miejscowości Siedliska.
Zła lokalizacja biblioteki (na obrzeżach miejscowości) oraz istniejące tam bariery dla osób niepełnosprawnych źle wpływały na wzrost czytelnictwa, dlatego też, aby temu zaradzić i sprostać potrzebom środowiska potrzebne było przeniesienie biblioteki do centrum Lubyczy. Przedwojenny budynek usytuowany w centrum miejscowości obok Zespołu Szkół oraz dworca autobusowego był doskonałą lokalizacją dla biblioteki.
Biblioteka złożyła wniosek o dofinansowanie remontu i adaptacji budynku w ramach Programu Wieloletniego Kultura+ Priorytet „Biblioteka+ Infrastruktura Bibliotek” ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Wniosek został rozpatrzony pozytywnie i biblioteka otrzymała z budżetu Państwa na remont i adaptację kwotę 749 958 zł.. Dodatkowe środki (249 986) przekazała Gmina. Całkowity koszt remontu wraz z wyposażeniem wyniósł 999 994 zł. Dnia 30 grudnia 2013 roku biblioteka rozpoczęła swoją działalność w nowym budynku, w nowym miejscu. Biblioteka przyjęła również nową funkcję – Centrum Promocji Kultury i Turystyki. Jest to nowa funkcja wykraczająca poza tradycyjne działania biblioteki. Dzięki odpowiedniemu wyposażeniu budynku zarówno w pracownię komputerową jak i regały, gabloty, od stycznia bieżącego roku biblioteka prezentuje wszystkie wydawnictwa związane z regionem oraz poszerza wiedzę na temat historii, kultury, tradycji swojej małej Ojczyzny wśród mieszkańców gminy. Z tej oferty korzystają również przyjezdni, którzy odwiedzając gminę zapoznają się z jej kultur, tradycją, zwyczajami opisanymi w publikacjach.
W nowej bibliotece utworzono pracownię komputerową z 7 nowymi stanowiskami z dostępem do urządzenia wielofunkcyjnego. Nowo wyremontowany budynek o powierzchni 358 m kw. posiada podjazd dla osób niepełnosprawnych, dzięki czemu i ta grupa ma możliwość skorzystania z zasobów biblioteki oraz uczestnictwa w spotkaniach integracyjnych. Poprzez realizację dodatkowych zadań biblioteka stała się miejscem atrakcyjnym dla społeczeństwa.
